ΟΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Επανάσταση

Με τον όρο Επανάσταση χαρακτηρίζεται η ενέργεια του "επανίστασθαι" δηλαδή της γενικευμένης εξέγερσης που μπορεί να συμβεί για διάφορους λόγους είτε θρησκευτικούς, είτε πολιτικούς, ή ακόμα ο συνδυασμός και των δύο, (π.χ. ιρανική επανάσταση) με απώτερο σκοπό είτε την επιβολή ενάντια του κράτους, είτε την ανατροπή του καθεστώτος. Έτσι υπό αυτή την αντίληψη ο όρος απαντάται ως "πολιτική επανάσταση" και ως "θρησκευτική επανάσταση"
Επίσης με τον ίδιο όρο χαρακτηρίζεται και κάθε θεμελιώδης μεταβολή που μπορεί να επέλθει στην επιστημονική γνώση και κατ΄ επέκταση σε ριζική μεταβολή μιας υπάρχουσας κατάστασης.
Γενικά η επανάσταση κρίνεται ως κοινωνικό φαινόμενο τόσο κατά τα αίτια όσο και για τους σκοπούς που πραγματοποιείται.

Ας δούμε λοιπόν τις επαναστάσεις πού έλαβαν χώρα στο πέρασμα της ιστορίας

 (για τους παρεξηγιαρηδες με την Ελλαδα θα ασχοληθουμε ειδικα...)

 Αμερικανική Επανάσταση ή Πόλεμος της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ

Με τον όρο Αμερικανική Επανάσταση ή Πόλεμος της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ ορίζεται ο πόλεμος μεταξύ της Μεγάλης Βρετανίας και των 13 αποικιών της στην αμερικανική ήπειρο (1775-1783).
Ο ένοπλος αγώνας των αποικιών εναντίον της καταπιεστικής μητρόπολης ήταν η κορύφωση των πολιτικών διεργασιών του δεύτερου μισού του 18ου αιώνα. Οι Άγγλοι φορολογούσαν βαριά τις αποικίες τους, γεγονός που προκαλούσε τη δυσφορία των κατοίκων, ιδιαίτερα των πλουσιότερων οι οποίοι ήθελαν να ξεφύγουν από την οικονομική κηδεμονία της Μεγάλης Βρετανίας. Η δυσφορία για τα φορολογικά μέτρα αρχικά αλλά κυρίως για τον φόρο του τσαγιού που διατηρήθηκε για λόγους γοήτρου έπειτα τις πρώτες αντιδράσεις των αποίκων, οδήγησε τους Αμερικανούς όχι μόνο να σταματήσουν να αγοράζουν τσάι αλλά...
να καταστρέψουν και μεγάλα φορτίου τσαγιού, πετώντας τα στην θάλασσα, στο λιμάνι της Βοστώνης στις 16 Δεκεμβρίου 1773.
Οι Άγγλοι αντέδρασαν στέλνοντας 4.000 στρατιώτες να καταλάβουν την Βοστώνη. Όταν αγγλικές δυνάμεις στάλθηκαν για να πάρουν στρατιωτικό υλικό από την πόλη Κόνκορντ της Μασαχουσέτης στις 19 Απριλίου 1775, συνάντησαν αντίσταση από την πολιτοφυλακή της Μασαχουσέτης στο Λέξινγκτον και έπειτα στο Κόνκορντ. Οι Αμερικανοί κατάφεραν να σταματήσουν τους Άγγλους και να τους αναγκάσουν να γυρίσουν πίσω στη Βοστώνη έχοντας βαριές απώλειες. Η σύγκρουση είχε αρχίσει.
Στη συνέχεια, όλες οι αποικίες συγκέντρωσαν τις πολιτοφυλακές τους και τις έστειλαν στη Βοστώνη. Οι Αμερικανικές δυνάμεις περικύκλωσαν την Βοστώνη από Βορρά, Νότο και Δύση, όμως άφησαν το λιμάνι υπό αγγλικό έλεγχο, με αποτέλεσμα να έρθουν ενισχύσεις και πολεμοφόδια. Ακολούθησαν πολλές μάχες μεταξύ του Ηπειρωτικού στρατού των επαναστατημένων αποικιών, του οποίου αρχιστράτηγος ορίστηκε ο Τζωρτζ Ουάσινγκτον, και των Αγγλικών δυνάμεων. Η πολιορκία έληξε στις 17 Μαρτίου 1776 με νίκη των αποικιακών δυνάμεων και εκκένωση της πόλης από τους Άγγλους.
Στις 4 Ιουλίου 1776 συγκαλείται συνέλευση των Αμερικανών στη Φιλαδέλφεια, όπου ψηφίζεται η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, η οποία στηρίζεται στις πολιτικές ιδέες του Διαφωτισμού. Πρωταγωνιστές στη σύνταξη της Διακήρυξης υπήρξαν ο Βενιαμίν Φραγκλίνος και ο Τόμας Τζέφερσον.
Στα επόμενα χρόνια που ακολούθησαν ο πόλεμος γενικεύθηκε. Οι Άγγλοι έστελναν συνεχώς ενισχύσεις και οι Αμερικανοί προσπαθούσαν να κρατήσουν την επανάσταση ζωντανή. Η Γαλλία έστειλε οικονομική ενίσχυση στους επαναστατημένους Αμερικανούς καθώς και στρατεύματα. Ο αγγλικός στρατός, υπό την ηγεσία του στρατηγού Κορνουάλις, τελικά παραδόθηκε στο Γιόρκταουν της Βιρτζίνια στις 19 Οκτωβρίου 1781. Ο πόλεμος έληξε επίσημα με την συνθήκη του Παρισιού στις 3 Σεπτεμβρίου 1783, με την οποία η Αγγλία παραχωρούσε τα εδάφη της στις ΗΠΑ. Τα τελευταία αγγλικά στρατεύματα εγκατέλειψαν την ήπειρο στις 25 Νοεμβρίου 1783.

Η Γαλλική Επανάσταση



Η Γαλλική Επανάσταση του 1789 ήταν η κοινωνική επανάσταση που κατάργησε την απόλυτη μοναρχία στην Γαλλία γκρεμίζοντας το φεουδαρχικό σύστημα και αντικαθιστώντας το με το καπιταλιστικό, και ώθησε σε αναδιοργάνωση την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Η Γαλλική Επανάσταση ενέπνευσε τους λαούς όλης της Ευρώπης να παλέψουν ενάντια στην εκμετάλλευση και την απολυταρχική μοναρχία, αποτελώντας το έναυσμα για τον ξεσηκωμό στην Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα.
Η επανάσταση οργανώθηκε από την ανερχόμενη αστική τάξη, η οποία εμπνευσμένη από τα κηρύγματα των Διαφωτιστών και με κεντρικό σύνθημα το τρίπτυχο «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη», θέλησε να βελτιώσει την υπάρχουσα μοναρχία μετατρέποντάς την σε συνταγματική και όχι να την καταργήσει. Στην πορεία όμως, η μοναρχία καταργήθηκε και μετά από περιόδους τρομοκρατίας αλλά και οργάνωσης δίκαιου κράτους, η νεοσύστατη Δημοκρατία καταλύθηκε από τον Ναπολέοντα Βοναπάρτη.
Αίτια της επανάστασης
Η επανάσταση είχε πολλά αίτια,από τα οποία τα σημαντικότερα είναι τα εξής:
Η φιλοσοφία του Διαφωτισμού κατά την διάρκεια του 18ου αιώνα προπαγάνδιζε μία αποστροφή κατά της απόλυτης μοναρχίας. Οι αντιλήψεις είχαν αρχίσει να στρέφονται προς ένα δημοκρατικό ιδεώδες, τα ανθρώπινα και τα αστικά δικαιώματα, το κοσμικό κράτος καθώς και την πίστη στην λογική. Αυτή η φιλοσοφία έπαιρνε την εξουσία από τον μονάρχη και τον κλήρο. Σ' αυτό το ιδεολογικό πλαίσιο, βρήκαν απήχηση οι ιδέες του κλασικού φιλελευθερισμού. Επίσης, η μασονική ιδεολογία και το παράδειγμα της μετριοπαθούς αγγλικής μοναρχίας είχαν σημαντική επιρροή στους επαναστάτες.
Η ενίσχυση της αστικής τάξης: Οι δύο πρώτες τάξεις, ο κλήρος και οι ευγενείς μοιράζονταν ως τότε την πολιτική δύναμη. Οι αστοί, οι φτωχοί εργαζόμενοι των πόλεων και οι αγρότες δεν είχαν κανένα δικαίωμα στην εξουσία, παρόλο που η αστική τάξη είχε αποκτήσει αξιόλογη δύναμη.
Η οικονομική κρίση: Το γαλλικό κράτος ήταν στα πρόθυρα οικονομικής καταστροφής. Η Γαλλία αναμείχθηκε ενεργά στον Αμερικανικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας (1775 - 1783). Παρότι κατόρθωσε να κερδίσει την Αγγλία, το οικονομικό βάρος ήταν τέτοιο που την οδήγησε σε χρεοκοπία. Επιπλέον, το 1789 η τιμή του ψωμιού αυξήθηκε δραματικά, λόγω της άσχημης σοδειάς του 1788 και του 1789 και του βαρύτατου χειμώνα του 1788 - 1789. Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν ως και 60%, ενώ ο μισθός των αγροτών μόνο 20%, κάτι το οποίο προκάλεσε μεγάλη πείνα. Μάλιστα έχει υπολογιστεί ότι την άνοιξη του 1789 το 1/3 του γαλλικού πληθυσμού μαστιζόταν από την πείνα. Όλα αυτά οδήγησαν σε έντονη κοινωνική αναταραχή που εκδηλώθηκε με ληστρικές πράξεις και εξεγέρσεις.
Η κρίση του φεουδαρχικού συστήματος: η παραδοσιακή φεουδαρχική κοινωνική κατανομή που ίσχυε από τον Μεσαίωνα στην Γαλλία άρχισε να παρακμάζει. Ενώ οι ευγενείς απολάμβαναν μεν πολλά προνόμια, δεν μπορούσαν να ενεργήσουν πολιτικά υπό την απολυταρχία, καθώς μόνο ο βασιλιάς είχε πολιτική εξουσία. Ο Έρικ Χομπσμπάουμ θεωρεί την Επανάσταση ως «απόπειρα της αριστοκρατίας να ανακαταλάβει το κράτος».
Η Άλωση της Βαστίλης
Η Βαστίλη ήταν από τον 17ο αιώνα φυλακή πολιτικών και ποινικών κρατουμένων. Οποιοσδήποτε πήγαινε ενάντια στην θέληση του βασιλιά φυλακίζονταν εκεί και κυρίως ευγενείς. Ακόμη και συγγραφείς οι οποίοι εξέφραζαν το πνεύμα του Διαφωτισμού, όπως ο Βολταίρος, φυλακίστηκαν εκεί. Όταν πραγματοποιήθηκε η άλωση, υπήρχαν μόνο επτά κρατούμενοι, αλλά η φυλακή διατηρούσε το συμβολισμό του προπυργίου του παλαιού καθεστώτος. Επιπλέον, μέσα στη φυλακή υπήρχαν σημαντικές ποσότητες πυρίτιδας που προφανώς ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη για τους επαναστάτες.
Οι ταραχές ξεκίνησαν όταν έγινε γνωστό ότι ο βασιλιάς διάταξε τη μετακίνηση ελβετικών και γαλλικών ομάδων στις Βερσαλίες. Πολλοί φοβήθηκαν ότι προετοιμαζόταν βασιλικό πραξικόπημα. Έτσι το βράδυ της 12ης προς 13 Ιουλίου οι εξεγερμένοι άρχισαν την αναζήτηση όπλων. Όντως, στις 14 του μηνός εισέβαλαν στο Hotel des Invalides και κατέσχεσαν μεγάλη ποσότητα τυφεκίων. Μετά από αυτό, πολλοί από τους πολίτες στράφηκαν στη Βαστίλη. Χιλιάδες οπλισμένοι Παριζιάνοι πολίτες όρμησαν στην Βαστίλη. Περίπου επτά χιλιάδες πολίτες όρμησαν στη Βαστίλη και πήραν ως σύμβολο για την επιτυχία τους το κεφάλι του αρχηγού της φυλακής, Μπερναρντ-Ρεναί Ζορντάν ντε Λονέ.
Εκείνη την ημέρα σκοτώθηκαν πάνω από 100 άνθρωποι και ήταν η πρώτη μέρα που σκοτώνονταν τόσοι πολλοί μετά την έναρξη της μέχρι τότε αναίμακτης Επανάστασης. Η επιτυχία των επαναστατών έγινε γνωστή στον βασιλιά, ο οποίος αναγνώρισε την αντιπροσωπεία των Παριζιάνων πολιτών στο δημαρχείο του Παρισιού ως επίσημους εκπροσώπους της πόλης. Ταυτόχρονα επανέφερε τον Νεκέρ στην εξουσία. Στις 17 Ιουλίου επισκέφτηκε το Παρίσι και έβαλε στο καπέλο του την μπλε-κόκκινη-άσπρη κονκάρδα που συμβολίζει το τρίπτυχο «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη». Τα τρία αυτά χρώματα έγιναν το εθνικό σύμβολο της Γαλλίας και αποτυπώθηκαν αργότερα στην γαλλική σημαία.
Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της 26ης Αυγούστου 1789
Στις 26 Αυγούστου 1789 ανακοίνωσε η Εθνοσυνέλευση με προτροπή του Λαφαγιέτ τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της 26ης Αυγούστου 1789, η οποία αποτελούνταν από 17 άρθρα και αποτελεί την ενσάρκωση των ιδανικών του Διαφωτισμού. Έμφαση δόθηκε στα δικαιώματα της ελευθερίας, της ασφάλειας και της ιδιοκτησίας, καθώς και στο δικαίωμα αντίδρασης σε οποιαδήποτε μορφή καταπίεσης. Αλλά και σύγχρονες κρατικοθεωρητικές ιδέες όπως η ανεξιθρησκία, η ελευθερία γνώμης, η αυτονομία του λαού και ο διαχωρισμός των εξουσιών καθιερώθηκαν με την Διακήρυξη.
Αποσπάσματα από την διακήρυξη
Παράγραφος 1: «Οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και παραμένουν ελεύθεροι και έχουν ίσα δικαιώματα. Οι κοινωνικές διακρίσεις μόνο στο κοινό συμφέρον μπορούν να βασίζονται».
Παράγραφος 2: «Σκοπός κάθε πολιτικής οργάνωσης είναι η διαφύλαξη των φυσικών και απαράγραπτων δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τα δικαιώματα αυτά είναι η ελευθερία, η ιδιοκτησία, η ασφάλεια και η αντίσταση στην καταπίεση».
Παράγραφος 3: «Πηγή κάθε εξουσίας είναι αποκλειστικά το έθνος. Κανένα σώμα, κανένα άτομο δεν μπορεί να ασκήσει εξουσία που δεν απορρέει από το έθνος».


Η Ρωσική Επανάσταση



Η Ρωσική Επανάσταση ήταν μια σειρά από μεγάλα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν στη Ρωσία κατά το έτος 1917 και δεν σφράγισαν μόνο την ιστορική πορεία της χώρας αυτής, αλλά επηρέασαν καθοριστικά ολόκληρη τη νεότερη παγκόσμια ιστορία. Έχει χαρακτηριστεί ως ένα από τα μεγαλύτερα ιστορικά γεγονότα της ανθρωπότητας. Ουσιαστικά η "Ρωσική Επανάσταση" συμπεριλαμβάνει τα γεγονότα που συνέβησαν κυρίως τους μήνες Φεβρουάριο και Οκτώβριο του 1917, (εξ ου και η ονομασία τους, Φεβρουαριανή και Οκτωβριανή επανάσταση αντίστοιχα). Αν και οι δύο αυτές επαναστάσεις θεωρούνται μέρος της Ρωσικής Επανάστασης, αφορούν πολύ διαφορετικές διαστάσεις και δεν πρέπει να συγχέονται μεταξύ τους.
Όπως η μεγάλη Γαλλική Επανάσταση του 1789, έτσι και η Ρωσική του 1917 αποτελούν κεφαλαιώδους σημασίας ορόσημα στη μακραίωνη και πολύμοχθη πορεία των λαών της Γης για την πραγματοποίηση του ιδεώδους της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Η Ρωσική Επανάσταση γεννήθηκε σε μια κρίσιμη για την ανθρωπότητα στιγμή, σ` ένα κλίμα πάντως ευνοϊκό για την εξέλιξή της.

Η επανάσταση του 1905

Το 1905 στάθηκε η μεγάλη δοκιμή της επανάστασης του 1917. Πράγματι, τον Ιανουάριο τους έτους αυτού κηρύχτηκε γενική απεργία στα εργοστάσια της Πετρούπολης. Στις 9 Ιανουαρίου, ημέρα Κυριακή, χιλιάδες άοπλων με εικόνες και πορτρέτα του τσάρου συγκεντρώθηκαν στην πλατεία των χειμερινών ανακτόρων της Πετρούπολης. Ο τσάρος δε δέχτηκε ν` ακούσει τα αιτήματα του πλήθους και διέταξε τη φρουρά του να διαλύσει τους συγκεντρωμένους, με αποτέλεσμα η χιονισμένη πλατεία να βαφτεί με το αίμα εκατοντάδων νεκρών.
Στις 15 Ιουνίου 1905 στασίασε και το πλήρωμα του καταδρομικού Ποτέμκιν. Στρατιωτικές στάσεις ακολούθησαν στην Κροστάνδη, στο στόλο του Εύξεινου, ενώ στις 7 Δεκεμβρίου ξέσπασε γενική απεργία στη Μόσχα, που εξελίχτηκε σε ένοπλη εξέγερση, η οποία τελικά πνίγηκε στο αίμα. Τα γεγονότα αυτά, μολονότι δεν πέτυχαν, έδωσαν την ευκαιρία στους αγρότες και στους εργάτες να οργανωθούν σε σοβιέτ και να προετοιμάζονται κατάλληλα για το αποφασιστικό και νικηφόρο χτύπημα. Στο μεταξύ ο τσάρος, κάτω από την πίεση των γεγονότων, παραχώρησε νομοθετικές συνελεύσεις (Δούμες), που τελικά απέτυχαν στο έργο τους, λόγω της αντίδρασης του τσάρου στις μεταρρυθμίσεις και του απολυταρχικού πρωθυπουργού του Στολίπιν.

Η Φεβρουαριανή Επανάσταση

Η εργατική επανάσταση άρχισε κατά το τέλος του Φεβρουαρίου του 1917 στην Αγία Πετρούπολη με τεράστιες απεργίες και δυναμικές διαδηλώσεις, που αργότερα εξελίχτηκαν σε οργανωμένο επαναστατικό κίνημα. Ο πρόεδρος της τέταρτης Δούμας Ροντζιάνκο μαζί με την εκτελεστική επιτροπή του σοβιέτ ζήτησαν την παραίτηση του τσάρου Νικόλαου Β΄, ο οποίος εγκατέλειψε την εξουσία στις 15 Μαρτίου 1917, χωρίς ο διάδοχός του δούκας Μιχαήλ Αλεξάνδροβιτς, να δεχτεί τις ευθύνες του θρόνου. Έτσι ανατράπηκε οριστικά η μοναρχία στη Ρωσία και μαζί της η φεουδαρχική απολυταρχία. Προσωρινά ανέλαβε πρωθυπουργός ο πρίγκιπας Λβοφ, ο οποίος αντιπροσωπεύοντας τα συμφέροντα της αστικής τάξης διακήρυξε ότι θα συνέχιζε την ένοπλη σύγκρουση με τη Γερμανία μέχρι την τελική νίκη της Ρωσίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και ότι θα εφάρμοζε φιλελεύθερο πολιτικό πρόγραμμα μεταπολεμικά. Οι υποσχέσεις αυτές δεν ικανοποίησαν το λαό, που ανέμενε ριζικές αλλαγές μέσα στις κακουχίες του πολέμου, της πείνας και της εξαθλίωσης. Η προλεταριακή επανάσταση είχε γίνει κοινή συνείδηση και μια αστική φιλελεύθερη δημοκρατία φαινόταν τόσο ξεπερασμένη το 1917, όσο επί τσαρισμού η συνταγματική μοναρχία.
Μέσα στο Μάρτιο η προσωρινή κυβέρνηση έδωσε γενική αμνηστία, η Φινλανδία ανακηρύχτηκε αυτόνομο κράτος, φυλακίστηκε η αυτοκρατορική οικογένεια, καταργήθηκε η θανατική ποινή, σταμάτησαν το φοβερά πογκρόμ κατά των Εβραίων, εφαρμόστηκε το οκτάωρο και χορηγήθηκε το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις γυναίκες. Στην κρίσιμη αυτή στιγμή ο Λένιν επέστρεψε στη Ρωσία με σύνθημα τη μη υποστήριξη της καπιταλιστικής κυβέρνησης, την παύση του ιμπεριαλιστικού πολέμου και τη νίκη της κοινωνικής επανάστασης. Κι ενώ η κυβέρνηση κλονιζόταν και ο ρωσικός στρατός πιεζόταν συνεχώς από τους Γερμανούς, οι μπολσεβίκοι ενισχύθηκαν από τον Τρότσκι, το σπουδαιότερο μετά το Λένιν αρχηγό και οικοδόμο της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση

Τον Ιούλιο ο Λβοφ παραιτήθηκε και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Κέρενσκι, που προκήρυξε εκλογές για το Νοέμβρη. Στο μεταξύ ο στρατιωτικός διοικητής της Πετρούπολης Κορνίλοφ επωφελήθηκε τόσο από τα στασιαστικά στρατιωτικά κινήματα του Ιουλίου, όσο και από την πολιτική χρεοκοπία του Κερένσκι και θέλησε να επιβάλει στρατιωτική δικτατορία. Το πραξικόπημα απέτυχε ολοκληρωτικά, κυρίως με τη συμβολή των οπλισμένων εργατικών μαζών κι έτσι η επανάσταση πέτυχε τη πρώτη της αποφασιστική νίκη. Το μέτωπο κατέρρεε, οι αγρότες οργανωμένοι επιτίθενται κατά των γαιοκτημόνων και στα σοβιέτ κυριαρχούσαν πλέον οι μπολσεβίκοι. Στις 25 Σεπτεμβρίου ο Τρότσκι εκλέχτηκε πρόεδρος του σοβιέτ της Πετρούπολης, ενώ στις 7 Οκτωβρίου ο Λένιν έφτασε κρυφά στην Πετρούπολη για να αναλάβει τη διεύθυνση της ένοπλης εξέγερσης. Στην ιστορική συνεδρίαση της 10 Οκτωβρίου της κεντρικής επιτροπής του Μπολσεβικικού κόμματος έγινε δεκτή η πρόταση του Λένιν για ένοπλη εξέγερση, με ψήφους 10 υπέρ και 2 (Ζινόβιεφ, Κάμενεφ) κατά.
Στις 24 Οκτωβρίου ξέσπασε πλέον η μεγάλη επανάσταση. Το πρωί η κυβέρνηση απαγόρευσε την κυκλοφορία του κεντρικού οργάνου των μπολσεβίκων "Ραμπότσι Πουτ" κι έστειλε θωρακισμένα αυτοκίνητα στο τυπογραφείο και στα γραφεία σύνταξης της εφημερίδας. Οι κόκκινοι φρουροί όμως και οι επαναστατημένοι στρατιώτες απέκρουσαν τα θωρακισμένα αυτοκίνητα και κατά τις 11 η ώρα η εφημερίδα κυκλοφόρησε με την προκήρυξη της ανατροπής της κυβέρνησης. Το βράδυ της ίδιας μέρας κι ενώ το υπουργικό συμβούλιο συνεδρίαζε στα χειμερινά ανάκτορα, η κόκκινη φρουρά της Πετρούπολης καταλάμβανε το κεντρικό τηλεγραφείο, τις γέφυρες, τους σιδηροδρομικούς σταθμούς και την Κρατική Τράπεζα. Το καταδρομικό "Αουρόρα" (Αυγή) μπήκε στο Νέβα κι έστρεψε τα πυροβόλα του στα ανάκτορα που ήταν έδρα της τελευταίας αστικής κυβέρνησης. Την άλλη μέρα τα ανάκτορα πολιορκήθηκαν και καταλήφθηκαν, η κυβέρνηση έπεσε, οι υπουργοί συνελήφθησαν και ο Κερένσκι δραπέτευσε. Και τυπικά πλέον η Ρωσική Επανάσταση επικράτησε.
Στις 25 Οκτωβρίου συνήλθε στο Σμόλνι το 2ο συνέδριο των σοβιέτ της Ρωσίας και αποφάσισε το πέρασμα της εξουσίας στα σοβιέτ και την έκδοση των δύο ιστορικών διαταγμάτων για την Ειρήνη και για τη Γη: "Η ιδιοκτησία των γαιοκτημόνων στη γη καταργείται από τη στιγμή αυτή χωρίς καμία αποζημίωση". Σχηματίστηκε το πρώτο Συμβούλιο των Επιτρόπων του Λαού (υπουργικό συμβούλιο), με το Λένιν ως πρόεδρο και τους Ρίκοφ, Μιλιούτιν, Τρότσκι, Λουνατσάρσκι και Στάλιν. Στις 2 Νοεμβρίου η σοβιετική κυβέρνηση δημοσίευσε τη διακήρυξη των δικαιωμάτων των λαών της Ρωσίας, ενώ η επανάσταση επικράτησε και στη Μόσχα κάτω από την καθοδήγηση του Μπουχάριν και του Σμιρνόφ. Αλλά μετά την πρώτη ηρεμία φούντωσε η αντίδραση κατά της νέας κατάστασης κυρίως με την υποστήριξη των ξένων εμπόλεμων δυνάμεων που δεν είδαν με καλό μάτι την κατάργηση των προνομίων τους στη ρωσική οικονομία, καθώς και με την εκμετάλλευση των μειονεκτημάτων της συνθήκης που αναγκάστηκε να συνάψει στο Μπρεστ-Λιτόφσκ το 1918 η Ρωσία με τους Γερμανούς. Σχηματίστηκαν γύρω από το νέο σοβιετικό κράτος πάμπολλα μέτωπα, ενώ οι εσωτερικές ανακατατάξεις και η νέα νοοτροπία δεν είχαν ακόμα γίνει καθεστώς.

 

Εμφύλιος

Στο μεταξύ στις 16 Ιουλίου 1918 εκτελέστηκε ολόκληρη η αυτοκρατορική οικογένεια, ενώ έκτακτη επιτροπή δημιουργήθηκε για την επιβολή της τάξης που ονομάστηκε Βετσέκα ή Τσεκά και αργότερα Γκεπεού. Οι εύποροι χωρικοί (κουλάκοι) εξεγέρθηκαν, όταν εθνικοποιήθηκαν οι μεταλλευτικές και μεταλλουργικές επιχειρήσεις και ιδρύθηκε το κρατικό μονοπώλιο σταριού. Ο Τρότσκι ανέλαβε τη δημιουργία ενός νέου ισχυρού στρατού για να αντιμετωπιστούν οι εξωτερικοί εχθροί. Η εκστρατεία της Κριμαίας που οργάνωσαν οι Άγγλοι και οι Γάλλοι το Δεκέμβριο του 1918 απέτυχε πλήρως (σ` αυτήν συμμετείχαν και Έλληνες). Ο ναύαρχος Κολτσάκ εξάλλου ανέλαβε το Σεπτέμβριο του 1918 τον αγώνα των αντεπαναστατών (Λευκών), που όμως δεν κατόρθωσαν να γίνουν αγαπητοί στους αγρότες, γιατί ταυτίζονταν με τους τσαρικούς. Παρόλα αυτά όμως κατόρθωσε να πλησιάσει το Βόλγα κατά το Μάρτιο και Απρίλιο του 1919. Το Φεβρουάριο όμως του 1920 δικάστηκε και τουφεκίστηκε. Στη δύση αφετέρου ο στρατηγός Γιούντενιτς με τη βοήθεια του αγγλικού στόλου και των Φινλανδών απειλούσε την Πετρούπολη, μέχρις ότου ο Τρότσκι κατάφερε να τον εξουδετερώσει. Άλλες αντεπαναστατικές ενέργειες από τους Ντενίκιν και Βράγκελ εξουδετερώθηκαν τελικά. Ο εμφύλιος πόλεμος φάνηκε πως είχε λήξει μόλις τον Οκτώβριο του 1920, οπότε η επανάσταση αποδύθηκε στην οικονομική ανασύνταξη και αναδιοργάνωση με σοσιαλιστικές αντιλήψεις.



Οι Γερμανικές επαναστάσεις 1848-1849

 

Οι Γερμανικές επαναστάσεις 1848-1849 είναι μια βίαιη εποχή της Γερμανικής ιστορίας που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1848. Οι επαναστάσεις έλαβαν μέρος στο έδαφος της Γερμανικής Ομοσπονδίας αλλά και πέρα από τα σύνορά της στα εδάφη των δύο ισχυρότερων αλλά και αντιτιθέμενων δυνάμεων της Αυστρίας και της Πρωσίας.

Οι επαναστάσεις ήταν πράξεις αστικών δημοκρατικών αλλά και εθνικών εξεγέρσεων σε πολλά μέρη της κεντρικής Ευρώπης του καιρού εκείνου. Τον Ιανουάριο του 1848 είχαν ήδη ξεσηκωθεί Ιταλοί επαναστάτες κατά της ηγεμονίας των Αψβούργων στα βόρια των Απέννινων ορών και εναντίον των Ισπανών Βουρβόνων στα νότια της Ιταλίας. Μετά από τις εξεγέρσεις της Γαλλικής Επανάστασης του 1848 ακολούθησαν και οι Γερμανοί το παράδειγμα και επαναστάτησαν κατά της αριστοκρατίας και της Ευρωπαϊκής αποκατάστασης. Οι αναταραχές ξεκίνησαν στην Βάδη και εξαπλώθηκαν μέσα σε λίγες βδομάδες και στα υπόλοιπα κρατίδια της Ομοσπονδίας, ιδρύοντας φιλελεύθερες κυβερνήσεις από το Βερολίνο μέχρι την Βιέννη, καθώς και την διοργάνωση εκλογών.
Ενώ στην αρχή είχαν κατορθώσει πολλά επιτεύγματα, άρχισαν από το Φθινόπωρο του 1848 να χάνουν την δύναμή τους και τελικά τον Μάιο του 1849 η επανάσταση απέτυχε εντελώς. Μέχρι τον Ιούλιο του 1849 γίνονταν προσπάθειες για το πρώτο δημοκρατικό σύνταγμα ενός ενωμένου Γερμανικού εθνικού κράτους, το οποίο όμως απέρριψαν οι δυνάμεις της Πρωσίας και της Αυστρίας.


Η Βελγική Επανάσταση


Η Βελγική Επανάσταση ήταν μια σύγκρουση στο Ηνωμένο Βασίλειο των Κάτω Χωρών που ξεκίνησε με μια ταραχή στις Βρυξέλλες τον Αύγουστο του 1830 και τελικά οδήγησε στην εγκαθίδρυση ενός ανεξάρτητου, Καθολικού και ουδέτερου Βελγίου. (Ο Γουλιέλμος Α', βασιλιάς της Ολλανδίας, αρνιόταν να αναγνωρίσει το Βέλγικο κράτος μέχρι το 1839, όταν αναγκάστηκε να υποκύψει κάτω από την πίεση της Συνθήκης του Λονδίνου).
Οι Κάτω Χώρες αποτίναξαν την Ναπολεόντεια ηγεσία τους το 1813. Στην Αγγλο-Ολλανδική Συνθήκη του 1814 χρησιμοποιήθηκαν τα ονόματα «Ενωμένες Επαρχίες των Κάτω Χωρών» και «Ενωμένες Κάτω Χώρες». Μετά την ήττα του Ναπολέοντα το 1815, το Συνέδριο της Βιέννης δημιούργησε ένα βασίλειο για τον Οίκο της Οράγγης - Νασσάου, ενώνοντας τις Ενωμένες Επαρχίες των Κάτω Χωρών με τις πρώην Αυστριακές Κάτω Χώρες, με σκοπό να δημιουργήσει ένα ισχυρό ουδέτερο κράτος στα βόρεια της Γαλλίας. Η ένωση αποκλήθηκε Ηνωμένο Βασίλειο των Κάτω Χωρών.

Ανεξάρτητο Βέλγιο

Η βασική αιτία για την έκρηξη της Βελγικής Επανάσταση ήταν ο παραγκωνισμός τον οποίο αισθάνονταν οι Βέλγοι εντός του ενιαίου Βασιλείου από τους Ολλανδούς. Η εγκαθιδρυμένη Προσωρινή Κυβέρνηση στις Βρυξέλλες διεκήρυξε την δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους του Βελγίου στις 4 Οκτωβρίου 1830, επαναστατώντας εναντίον της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου των Κάτω Χωρών. Στις 20 Δεκεμβρίου 1830, οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις αναγνώρισαν την ντε φάκτο ανεξαρτησία του Βελγίου. Ωστόσο, μόλις στις 19 Απριλίου 1839, η Συνθήκη του Λονδίνου, υπογεγραμμένη από τις Ευρωπαϊκές δυνάμεις (περιλαμβανομένης και της Ολλανδίας), αναγνώρισε το Βέλγιο ως μια ανεξάρτητη και ουδέτερη χώρα αποτελούμενη από τις: Δυτική Φλάνδρα, Ανατολική Φλάνδρα, Μπραμπάντ, Αμβέρσα, Ενό, Ναμούρ, και Λιέγη, καθώς και το ήμισυ του Λουξεμβούργου και η Λιμβουργία.


Η Βελούδινη επανάσταση



Η Βελούδινη επανάσταση (τσεχικά: sametová revoluce, σλοβακικά: nežná revolúcia) ήταν μια ειρηνική επανάσταση (εξ ου και το όνομά της, βελούδινη, λόγω της μη ύπαρξης θυμάτων), που έγινε στην Τσεχοσλοβακία από τις 16 Νοεμβρίου έως 29 Δεκεμβρίου 1989 και είχε ως αποτέλεσμα την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος και κατ' επέκταση της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας.
Ως ένα είδος δεισιδαιμονίας, οι Τσέχοι πιστεύουν ότι τα χρόνια που τελειώνου σε "οκτώ" είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την ιστορία τους: το 1918 σηματοδοτεί τη δημιουργία της Τσεχοσλοβακίας, το 1938 τη Συμφωνία του Μονάχου, το 1948 το πραξικόπημα στην Πράγα, το 1968 την Άνοιξη της Πράγας και την εισβολή των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας, καθώς και το 1988 στο οποίο, στο πλαίσιο της περεστρόικα, σηματοδοτήθηκε η εικοστή επέτειος από την Άνοιξη της Πράγας. Οι κομμουνιστικές αρχές εντείνουν την καταπίεση απέναντι στους υποστηρικτές της Χάρτας 77. Ωστόσο, ορισμένες σημαντικές εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα σε ολόκληρη την Τσεχοσλοβακία:
28 Οκτωβρίου 1988, διαδηλώσεις στην Πράγα
10 Δεκεμβρίου 1988, διαδηλώσεις για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πλατεία Škroupovo της περιοχής Žižkov της Πράγας
16 Δεκεμβρίου 1988, στις 4 το απόγευμα, παύει η παρεμβολή εναντίον ξένων ραδιοφωνικών σταθμών
15 - 20 Ιανουαρίου 1989, εβδομάδα Πάλαχ, με διαδηλώσεις με αφορμή την επέτειο του θανάτου του Γιαν Πάλαχ
21 Αυγούστου 1989, διαδηλώσεις μνήμης για την κατοχή της χώρας από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας
28 Οκτωβρίου 1989, διαδηλώσεις στην πλατεία Βεγκεσλάου
10, 11 και 14 Νοεμβρίου 1989, διαδηλώσεις οικολόγων στο Τέπλιτσε
Η Βελούδινη Επανάσταση οφείλεται σε ένα φαινόμενο ντόμινο που ξεκίνησε εννέα χρόνια νωρίτερα στα ναυπηγεία του Γκντανσκ, όπου έγινε το πρώτο άνοιγμα του κομμουνισμού.


Βαταβική Επανάσταση


Ο όρος Βαταβική Επανάσταση αναφέρεται στην πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική αναταραχή που σημάδεψε το τέλος της Ολλανδικής Δημοκρατίας, τις τελευταίες δεκαετίες του 18ου αιώνα. Στην Ολλανδία αυτή η περίοδος λέγεται, μαζί με την Ναπολεόντεια, Γαλλο-Βαταβική περίοδος. Διήρκεσε 20 χρόνια, από τα οποία τρία ήταν υπό γαλλική κατοχή.
Όπως σε κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης μια μερίδα των Ολλανδών αποζητούσε μια πιο ειλικρινή κυβέρνηση και μια πιο ίση κοινωνία. Ο λαός χωρίστηκε σε δύο στρατόπεδα : από τη μία πλευρά, οι Πορτοκαλί (βασιλόφρονες) οι οποίοι υποστήριζαν τον ηγεμόνα Γουλιέλμο Ε', πρίγκιπα της Οράγγης, και από την άλλη οι Πατριώτες, που όντας επηρεασμένοι από την Αμερικανική Επανάσταση και τις ιδέες του Διαφωτισμού, ήθελαν μια πιο δημοκρατική κυβέρνηση.
Η χώρα βρισκόταν σε μεγάλη οικονομική κρίση, λόγω της κήρυξης πολέμου από την Αγγλία, απόρροια της αναγνώρισης της ανεξαρτησίας της Αμερικής από την Ολλανδία. Ο τέταρτος Αγγλο-Ολλανδικός πόλεμος (1780-1784) απέβη καταστροφικός για το Ολλανδικό εμπόριο και τη βιομηχανική παραγωγή.
Το 1786 και το 1787 η κατάσταση οξύνθηκε. Οι Πατριώτες ίδρυσαν τις schuttersgenootschappen («ενώσεις τυφεκιοφόρων»), μικρές ένοπλες ομάδες ανδρών που εξασκούνταν στην χρήση τυφεκίων.
Μέχρι το 1787 αυτές οι ένοπλες ομάδες πολιτών κατέλαβαν αρκετές πόλεις και περιοχές. Το 1785 ο Γουλιέλμος ο Ε' εγκατέλειψε το δυτικό τμήμα της χώρας και κατέφυγε στο Ναϊμέχεν, καθώς οι Πολιτείες της Ολλανδίας δεν διατίθονταν να στείλουν τα στρατεύματά τους εναντίον των Πατριωτών. H εξουσία του Γουλιέλμου ανασυστήθηκε μόνο μετά την παρέμβαση του αδερφού του, βασιλιά της Πρωσίας, ο οποίος έστειλε προς βοήθεια του μία δύναμη 26.000 ανδρών.
Όμως η σταθερότητα δεν επρόκειτο να διαρκέσει. Οι Πατριώτες συνέχισαν την δράση τους, με μυστικές συγκεντρώσεις, ή ως πολιτικοί πρόσφυγες στην βόρεια Γαλλία. Το 1789 ξεσπά στη Γαλλία η Γαλλική Επανάσταση, και οι Γάλλοι είναι αποφασισμένοι να την "μεταδώσουν" σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη.
Στα τέλη του Δεκέμβρη 1794, Γαλλικά και Ολλανδικά Πατριωτικά στρατεύματα υπό τον στρατηγό Κάρολο Πισεγκρύ προέλασαν δια μέσου των παγωμένων ποταμών της Ολλανδίας, και εγκαθίδρυσαν την Βαταβική Δημοκρατία. Ο Γουλιέλμος ο Ε' κατέφυγε στην Αγγλία όπου προκήρυξε πως όλες οι Ολλανδικές αποικίες θα υποτάσσονταν στους Βρετανούς - οι οποίοι κήρυξαν πόλεμο στην Μπαταβική Δημοκρατία. Μερικές από τις αποικίες αυτές δεν επέστρεψαν πότε υπό Ολλανδική κυριαρχία, όπως η Σρι Λάνκα και η Νότια Αφρική.
Αρκετά πραξικοπήματα ακολούθησαν το 1798, το 1801 και το 1805 που έφεραν διαφορετικές ομάδες των Πατριωτών στην εξουσία. Τελευταίος κυβερνήτης της Βαταβικής Δημοκρατίας ήταν ο Ρούτγκερ Γιαν Σχιμελπένινκ.
Η Βαταβική Επανάσταση τερματίστηκε το 1806, όταν το Βασίλειο της Ολλανδίας ιδρύθηκε, με βασιλιά τον αδερφό του Ναπολέοντα, Λουί Βοναπάρτη.


 Βίβα Μαρία, (Viva Maria)


Με την ονομασία, ιαχή, Βίβα Μαρία, (Viva Maria), φέρεται στην ιστορία της Ιταλίας και γενικότερα των επαναστάσεων η μεγάλη λαϊκή εξέγερση των χωρικών της Τοσκάνης, τον Ιούλιο του 1799, όπου και πέτυχαν την εκδίωξη των Γάλλων κατακτητών από την περιοχή τους.
Η εξέγερση αυτή που είχε ως πρότυπο τη Γαλλική Επανάσταση ξεκίνησε αρχικά ως πορεία διαμαρτυρίας από τους χωρικούς της ευρύτερης περιοχής με σκοπό τον αποκλεισμό των πόλεων που κατέληξε στη κατάληψή τους, με πρώτη πόλη την Αρέτσο, πρωτεύουσα της Τοσκάνης. Την νύκτα μεταξύ της 5ης προς 6η Μαΐου του 1799, υπό την ιαχή "Βίβα Μαρία"[ ξεκίνησαν οι ταραχές όπου τις πρωινές ώρες άρχισε η πυρπόληση της πόλης. Σε πολλές όμως των περιπτώσεων σημειώθηκαν σφαγές όπως στη Σιένα, πρωτεύουσα ομώνυμης περιοχής, κυρίως κατά Εβραίων , αλλά και άλλων πολιτών που θεωρούνταν Ιακωβίνοι.
Τελικά από την εξέγερση αυτή αφενός μεν οι Γάλλοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την περιοχή μετά από μια μόλις πεντάμηνη διάρκεια κατοχής, (Μάρτιος – Ιούλιος 1799), αφετέρου τόσο οι κληρικοί της υπαίθρου όσο και οι γαιοκτήμονες που αποτελούσαν την αριστοκρατία της περιοχής να ανακτήσουν την προγενέστερη δύναμή τους. Δύο μήνες αργότερα καταλύθηκε και η Παρθενόπεια Δημοκρατία που είχαν εγκαθιδρύσει οι Γάλλοι. Στη συνέχεια ακολούθησε και η αποκατάσταση του Βασιλείου των Βουρβόνων της Νάπολης, από τον Φερδινάνδο Α΄ των Δύο Σικελιών.


Ιρανική επανάσταση ή Ισλαμική επανάσταση
 

Με τον όρο Ιρανική επανάσταση ή Ισλαμική επανάσταση (περσ.: انقلاب اسلامی), αναφέρονται τα γεγονότα που οδήγησαν στην πτώση της ιρανικής μοναρχίας και της δυναστείας Παχλαβί (1925-79), καταλήγοντας στην εγκαθίδρυση ισλαμικής δημοκρατίας στο Ιράν με ιδρυτή τον αγιατολάχ Ρουχολάχ Χομεϊνί.
Διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του σάχη Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί και του τρόπου διακυβέρνησής του ξεκίνησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 καταγγέλοντας, μεταξύ άλλων, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, φαινόμενα λογοκρισίας, την οικονομική πολιτική αλλά και την επιρροή ξένων δυνάμεων σε όλους τους τομείς της ιρανικής κοινωνίας. Η επανάσταση υπήρξε το αποκορύφωμα ενός κινήματος που διαμορφώθηκε μέσα από το συνασπισμό διαφορετικών κοινωνικών ομάδων, όπως κληρικών, εμπόρων, φοιτητών και διανοούμενων, με διαφορετικές πολιτικές ιδεολογίες. Το παραδοσιακό θρησκευτικό κόμμα του Χομεϊνί επικράτησε κατά τη σύγχυση και την αταξία που αναπτύχθηκε στον απόηχο της επανάστασης και μέσα από τη διεξαγωγή εθνικού δημοψηφίσματος, την 1η Απριλίου 1979, το Ιράν έγινε και επίσημα ισλαμική δημοκρατία. Το νέο θεοκρατικό σύνταγμα της χώρας που τέθηκε σε ισχύ το Δεκέμβριο του 1979 αντικατέστησε το σύνταγμα του 1906 και ανέδειξε τον Χομεϊνί ως ανώτατο ηγέτη του κράτους.
Η ιρανική επανάσταση θεωρείται μοναδική σε σχέση με άλλες επαναστάσεις της ιστορίας για την ταχύτητα με την οποία έφερε ριζικές αλλαγές και για την έκπληξη που προκάλεσε διεθνώς. Κατά γενική ομολογία διακρίνεται για την έλλειψη μιας κεντρικής ιδεολογικής ταυτότητας, στοχεύοντας αποκλειστικά στην πτώση του σάχη, ωστόσο πιστεύεται παράλληλα πως το καθόλα μαζικό αυτό επαναστατικό κίνημα ενδεχομένως να μην είχε την ίδια μορφή αν ήταν εκ των προτέρων γνωστό πως θα οδηγούσε στη μονοκρατορία του Χομεϊνί. Το νέο καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε υπολόγισε το συνολικό αριθμό των θυμάτων της επανάστασης στις 60.000, ωστόσο στην πραγματικότητα θα πρέπει να θεωρείται κατά πολύ μικρότερος, χωρίς να υπερβαίνει τις 3.000. Σύμφωνα με σχετική έρευνα του Ιδρύματος Μαρτύρων, η οποία ωστόσο δεν δημοσιεύτηκε, εκτιμάται πως συνολικά 2.781 διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους από τον Οκτώβριο του 1977 μέχρι το Φεβρουάριο του 1979, οι περισσότεροι από αυτούς στην πρωτεύουσα του Ιράν



Η Ουγγρική Επανάσταση του 1956


Η Ουγγρική Επανάσταση του 1956 (ουγγρικά: 1956-os forradalom), κατά άλλους Αντεπανάσταση, ήταν μια αντισοσιαλιστική εξέγερση κατά της κυβέρνησης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Ουγγαρίας, η οποία διήρκεσε από τις 23 Οκτωβρίου μέχρι τις 10 Νοεμβρίου 1956.
Η αφορμή της εξέγερσης ήταν μια διαδήλωση φοιτητών, η οποία προσέλκυσε χιλιάδες κόσμου, που διαδήλωσαν στη Βουδαπέστη με πορεία προς το κτίριο του Κοινοβουλίου. Μια αντιπροσωπεία των φοιτητών, αφού εισέρχεται στο κτίριο του ραδιοφώνου, σε μια προσπάθεια να επιδώσει ψήφισμα με τις απαιτήσεις της, τέθηκε υπό κράτηση. Οι διαδηλωτές ζητούν την απελευθέρωση της αντιπροσωπείας, αλλά δέχονται πυροβολισμούς από το εσωτερικό του κτιρίου. Οι ειδήσεις διαδίδονται με ταχύτητα και ταραχές και βία ξεσπούν σε όλη την πρωτεύουσα.
Η εξέγερση εξαπλώνεται ταχύτατα σε όλη την Ουγγαρία και η κυβέρνηση πέφτει. Χιλιάδες οργανώνονται σε παραστρατιωτικές ομάδες. Κομμουνιστές και μέλη της ÁVH δολοφονούνται ή φυλακίζονται, ενώ φυλακισμένοι συνεργάτες των Ναζί[εκκρεμεί παραπομπή] απελευθερώνονται και οπλίζονται. Αυτοσχέδια δημοτικά συμβούλια αποκόπτονται από την πολυκομματική κυβέρνηση του Μετώπου Ανεξαρτησίας του Ουγγρικού Λαού και απαιτούν πολιτικές αλλαγές. Η νέα κυβέρνηση του Ίμρε Νάγκι διαλύει την Κρατική Αστυνομία και δηλώνει την πρόθεσή της να αποχωρήσει από το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, ενώ παράλληλα δεσμεύεται για τη διεξαγωγή εκλογών με ανταγωνιστικά ψηφοδέλτια. Μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου, οι μάχες σταματούν και η αίσθηση της ομαλότητας επιστρέφει.
Οι Σοβιετικοί, ενώ έδειξαν προθυμία να διαπραγματευθούν την απόσυρση των σοβιετικών δυνάμεων, στη συνέχεια, και ενώ της εξέγερσης άρχισαν να ηγούνται τα πλέον φιλοδυτικά στοιχεία, το πολιτικό γραφείο άλλαξε γνώμη και άρχισε να σχεδιάζει τη συντριβή της εξέγερσης. Στις 4 Νοεμβρίου, μια μεγάλη σοβιετική δύναμη εισήλθε στη Βουδαπέστη και σε άλλες περιοχές της χώρας. Οι εξεγερθέντες άντεξαν μέχρι τις 10 Νοεμβρίου. Πάνω από 2.500 Ούγγροι και 700 Σοβιετικοί στρατιώτες σκοτώθηκαν στη σύγκρουση, ενώ 200.000 Ούγγροι εγκατέλειψαν τη χώρα ως πρόσφυγες. Οι μαζικές συλλήψεις συνεχίστηκαν για μήνες μετά, αν και αμνηστία δόθηκε το 1963.



Στρατός των Ζαπατίστα για την Εθνική Απελευθέρωση


Ο Στρατός των Ζαπατίστα για την Εθνική Απελευθέρωση (Ejercito Zapatista de Liberacion Nacional EZLN) είναι αριστερό-ελευθεριακό πολιτικό και στρατιωτικό κίνημα που ξεκίνησε τη δράση του με την κατάληψη της πρωτεύουσας της πολιτείας Τσιάπας του Μεξικού. Η εξέγερση επεκτάθηκε σταδιακά σε άλλες πολιτείες του νότιου Μεξικού, με βασικά αιτήματα στοιχειώδεις συνθήκες διαβίωσης, αναδιανομή της γης και διατροφή για τους ιθαγενείς Ινδιάνους. Αρχηγός δεν υπάρχει, αλλά βασικοί ομιλητές του κινήματος είναι ο Σουμπκομαντάντε Μάρκος, ο Σουμπκομαντάντε Μόισες και η Σουμπκομαντάντε Ελίζα.

 

Το Κίνημα της 26ης Ιουλίου


Το Κίνημα της 26ης Ιουλίου (ισπανικά: Movimiento 26 de Julio, M-26-7) ήταν μία επαναστατική ομάδα με ηγέτη τον Φιντέλ Κάστρο, που σχεδίασε και πέτυχε το 1959 την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος του Φουλχένσιο Μπατίστα στην Κούβα. Η ονομασία του προήλθε μετά από μία αποτυχημένη πολεμική επιχείρηση στη Μονκάδα, η οποία έλαβε χώρα στις 26 Ιουλίου 1953. Μετά από αυτή την επίθεση, η ομάδα ανασυγκροτήθηκε στο Μεξικό, το 1955, έχοντας ως μέλη 82 εξόριστους επαναστάτες, μεταξύ αυτών ο Φιντέλ Κάστρο, ο αδελφός του Ραούλ καθώς και ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, με αποστολή τον σχηματισμό ενός αντάρτικου στρατού για την ανατροπή του καθεστώτος της Κούβας. Άλλα μέλη του κινήματος, όπως ο Φρανκ Παΐς και ο Αρμάντο Χαρτ, παρέμειναν στην Κούβα, σχεδιάζοντας δολιοφθορές. Σε ό,τι αφορά στο πολιτικό του πρόγραμμα, το κίνημα της 26ης Ιουλίου ήταν υπέρ μίας γεωργικής μεταρρύθμισης αναδιανομής της γης.
Στις 25 Νοεμβρίου του 1956, η ομάδα των ανταρτών επιβιβάστηκε στο πλοιάριο Γκράνμα και αποβιβάστηκε στην Κούβα στις 2 Δεκεμβρίου. Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες ανάγκασαν το πλήρωμα να προσαράξει στις ακτές του νησιού καθυστερημένα και σε διαφορετικό σημείο από το αρχικά συμφωνημένο. Κατά την απόβασή τους, δέχθηκαν επίθεση από τα στρατεύματα του καθεστώτος του Μπατίστα, από την οποία επέζησαν τελικά 15-20 αντάρτες. Η ολιγάριθμη αυτή ομάδα ανασυντάχθηκε καταφεύγοντας στα βουνά της Σιέρρα Μαέστρα και αποτέλεσε τον πρώτο πυρήνα της Κουβανικής Επανάστασης, που διήρκεσε για τα επόμενα δύο περίπου χρόνια και οδήγησε τελικά στην ανατροπή του Μπατίστα. Μετά την επιτυχία της επανάστασης, το κίνημα της 26ης Ιουλίου συνενώθηκε με άλλες πολιτικές ομάδες, σχηματίζοντας τον Ιούλιο του 1961 ένα νέο πολιτικό κόμμα, τις Ενωμένες Επαναστατικές Οργανώσεις (Organizaciones Revolucionarias Integradas, ORI), οι οποίες μετεξελίχθηκαν το 1965 στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κούβας.


Η εξέγερση των μπόξερ



Η εξέγερση των μπόξερ ήταν μια επανάσταση από μέλη της Ομάδας της Ηθικής αρμονίας της Κίνας ενάντια σε κάθε ξένη επιρροή στην Κίνα. Η εξέγερση διήρκεσε από το Νοέμβριο του 1899 μέχρι τις 7 Σεπτεμβρίου του 1901 που καταπνίγηκε στο αίμα. Οι επαναστάτες ονομάστηκαν μπόξερ από τους Δυτικούς εξαιτίας των πολεμικών τεχνών που μάθαιναν. Οι Μπόξερ πίστευαν ότι τα φυλαχτά και η γυμναστική θα τους έκαναν άτρωτους. Στερούνταν όμως στρατιωτικών ικανοτήτων καθώς τους έλειπαν ο στρατιωτικός εξοπλισμός και η οργάνωση της Δύσης.


H επανάσταση των γαρυφάλλων


H επανάσταση των γαρυφάλλων (πορτογαλικά: Revolução dos Cravos) ήταν μια επανάσταση στην Πορτογαλία στις 25 Απριλίου του 1974.
Στις 28 Μαΐου του 1926, πραξικοπηματίες στρατιωτικοί εγκατέστησαν στην Πορτογαλία μια φασιστική δικτατορία με επικεφαλής τον Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ, ο οποίος έγινε αρχικά υπουργός οικονομικών το 1928, και στη συνέχεια πρωθυπουργός το 1932. Το νέο καθεστώς ονομάστηκε "Estado Novo" (Νέο Κράτος) και έμεινε στην εξουσία έως το 1974.
Ο πόλεμος που διεξήγαγε αργότερα η Πορτογαλία από το 1961 έως το 1974 για να διατηρήσει τον έλεγχο των αποικιών της στην Αφρική, είχε αποβεί ιδιαίτερα δαπανηρός, ωθώντας φιλοδημοκρατικά και φιλοκομμουνιστικά μέλη του Πορτογαλικού στρατού να στραφούν εναντίον του καθεστώτος, συγκροτώντας το Κίνημα των Ενόπλων Δυνάμεων (Movimento das Forcas Armadas), το οποίο οργάνωσε πραξικόπημα.
Στις 12:20 μ.μ. δόθηκε σύνθημα από το ραδιόφωνο στα μέλη του Κινήματος να καταλάβουν στρατηγικά σημεία εξουσίας στη χώρα. Αν και οι πραξικοπηματίες απηύθυναν έκκληση στους κατοίκους της Λισαβόνας να μείνουν στα σπίτια τους, χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους και αναμείχθηκαν με τους στρατιώτες των επαναστατών, βάζοντας γαρύφαλλα στις κάνες των όπλων τους (εξού και η ονομασία της επανάστασης). Έξι ώρες μετά το καθεστώς είχε καταρρεύσει. Η επανάσταση ήταν σχεδόν αναίμακτη με μόλις 4 νεκρούς. Παρόλα αυτά δεν χαρακτηρίζεται ως λαϊκή επανάσταση, καθώς δεν υπήρξαν εκδηλώσεις του λαού πριν το πραξικόπημα.
Επακόλουθη ήταν η άμεση ανεξαρτητοποίηση όλων των πορτογαλικών αποικιών, εκτός του Ανατολικού Τιμόρ το οποίο κατελήφθη από την Ινδονησία.
Στις 25 Απριλίου του 1975 διοργανώθηκαν στην Πορτογαλία οι πρώτες ελεύθερες εκλογές, για την ψήφιση νέου συντάγματος. Το 1976 έγιναν εκ νέου εκλογές και η πρώτη συνταγματική πλέον κυβέρνηση ανέλαβε καθήκοντα.